Glenda1987
🐟Cá Con Lom Dom🐟
1. Tổng quan về Blockchain
- Blockchain là một chuỗi các block. Mỗi block chứa dữ liệu bên trong (ví dụ giao dịch BTC) và giá trị băm mã hóa của block.- Mỗi block cũng chứa giá trị băm của khối trước đó trong blockchain. Việc tạo block bắt đầu từ block nguyên thủy (genesis block), các block lầm lượt được tạo theo trình tự thời gian tuyến tính. Điều này đảm bảo toàn bộ dữ liệu trong blockchain không bị giả mạo, không bị thay đổi.
- Mạng blockchain là một mạng ngang hàng gồm nhiều node độc lập, trao đổi thông tin bằng cách truyền thông quảng bá. Mỗi node không nhất thiết phải giao tiếp với mọi node khác, nhưng cần giao tiếp với một vài node
2. Nguyên tắc hoạt động của blockchain
Chúng ta lấy ví dụ từ nguyên tắc hoạt động của mạng bitcoin để hiểu.- Một người dùng muốn chuyển 1BTC sang cho người khác. Ngoài việc xác định giao dịch chuyển từ địa chỉ nào sang địa chỉ nào thì người gửi phải ký (chữ ký số) nhằm xác định tính hợp lệ của giao dịch. Sau đó người dùng đẩy giao dịch vào mạng.
- Các thợ khai thác (miner) thêm giao dịch này vào block – một block mà miner đang cố gắng tạo ra. (Trong 1 block cần gồm nhiều giao dịch, miner phải đi gom một lượng giao dịch nhất định để có thể tạo ra 1 block)
- Theo một cách ngẫu nhiên thợ khai thác tìm ra một block hợp lệ. Sau đó block mới này được quảng bá vào mạng và mỗi người dùng (node) lưu trữ một bản sao block mới cho riêng mình. Quan trọng nhất ở phần này chúng ta nắm được mỗi giao dịch trên blockchain của 1 người nào đó được xác thực bằng chữ ký số. Mỗi người dùng đều có thể xác thực được giao dịch có hợp lệ hay không dựa trên chữ ký số.
- Proof of work
Để 1 block được chấp nhận bởi các thành viên trong mạng các miner phải hoàn thành “bằng chứng công việc” – proof of work.
Bằng chứng công việc là một phần dữ liệu trong block rất khó để tao ra (tốn thời gian, năng lượng/CPU) nhưng lại dễ dàng kiểm tra tính đúng đắn.
Việc tạo ra môt bằng chứng công việc như một quá trình ngẫu nhiên với sắc xuất thấp, đòi hỏi thử sai nhiều lần trước khi tìm ra nó.
Một block được coi là hợp lệ phải có giá trị băm nhỏ hơn giá trị đích hiện có (current target). Đặc điểm này nhằm chứng tỏ proof of work đã được thực hiện.
- Thông tin trong một block
+ Các transaction gần đây
+ Giá trị băm của block trước đó
+ Lời giải của bài toán khó
+ “Proof of work”
- Khai thác /minning
+ Trong Bitcoin, một giao dịch được quảng bá vào mạng bởi người tạo giao dịch Tất cả các node đang tính toán block mới sẽ thu thập các bản ghi giao dịch này để đưa vào block. Quá trình này gọi là quá trình khai thác/mining
. Đây là quá trình nhằm đưa giao dịch vào sổ cái
. Quá trình này tiêu tốn một lượng tài nguyên lớn, độ khó cao nhằm đảm bảo số lượng block sinh ra trong một ngày ổn định.
+ Mục tiêu chính của quá trình khai thác là các node trong mạng hướng tới một sự đồng thuận không thể giả mạo và an toàn cho mạng.
+ Trong quá trình khai thác, miner nào khai thác block mới nhanh nhất, hợp lệ, may mắn sẽ nhận được phần thưởng.
- Ví bitcoin và cách tạo một giao dịch
Đa phần các hệ thông blockchain đều dựa trên một nền tảng chữ ký số nào đó, phổ biến nhất hiện nay là ECDSA (chuẩn secp256k1). BTC cũng dùng nền tảng chữ ký số này, gần đây có nâng cấp lên (bản nâng cấp taproot) nhằm cải thiện quyền riêng tư, khả năng mở rộng và tính bảo mật.
Ban đầu, mỗi người dùng phải sinh ra private key từ ECDSA, khóa công khai (public key) được sinh ra từ khóa bí mật (private key), địa chỉ (address) được sinh ra từ khóa công khai. Một số hệ thống blockchain mới sau này coi khóa công khai là địa chỉ luôn (ví dụ như Solana).
- Quảng bá block/giao dịch
Ban đầu giao dịch được đưa vào qua một node, node đó truyền đến các node lần cận theo một giao thức truyền thông tin trong mang (giao thức flooding, giao thức gossip). Sau một thời gian giao dịch sẽ được truyền đến các node trên mạng. Việc quảng bá, lan truyền block cũng tương tự.
3. Phát triển và ứng dụng
- Xu hướng hiện nay có thể nhìn vào sự phát triển của web 3 và một số hệ thống mang tính phi tập trung. Khoảng 3 năm trước các xu hướng, sự thay đổi của blockchain rất hay bị cường điệu quá lên, cái gì cũng muốn đưa lên blockchain. Trên thực tế không phải cái gì cũng mang vào blockchain được, chỉ cái gì phù hợp và tương thích thì sẽ được ứng dụng.- Sự phát triển của startup, quỹ đầu tư phát triển rất mạnh trong công nghệ này, vì phần thưởng quá lớn và chi phí bỏ ra không quá nhiều so với phần thưởng có thể được nhận.
- Hiện này, hầu hết các blockchain chưa xử lý vấn đề scale-out về dữ liệu. Ví dụ BSC, khi triển khai full node thì tốc độ tăng dữ liệu rất nhanh, các đơn vị muốn tự triển khai full node của mình phải chủ động nâng cấp phần cứng. Trong block chain có rất nhiều lớp ứng dụng con để phát triển như: phát triển Dapp, thuật toán đồng thuận, phát triển full node…
Hy vọng với những thông tin mình vừa chia sẻ, các bạn sẽ biết thêm thông tin về nền tảng blockchain. Nếu thấy bài viết hay và bổ ích nhớ múc cho mình nhé! Thank cả nhà :D
